Χρονικό από την επίσκεψη στο μαρτυρικό χωριό Χορτιάτης
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων που έγιναν στο σχολείο για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, ήταν και η επίσκεψη της Α΄ τάξης στο μαρτυρικό χωριό Χορτιάτης. Ο Χορτιάτης είναι ένα από τα μαρτυρικά χωριά της Ελλάδας γιατί εκεί στις 2 Σεπτεμβρίου του 1944, λίγο πριν τελειώσει η κατοχή, οι ναζί και οι έλληνες συνεργάτες τους σκότωσαν 149 ανθρώπους .
Ο Χορτιάτης που είναι μία από τις Δημοτικές Ενότητες του Δήμου μας βρίσκεται 20 χιλιόμετρα ανατολικά-νοτιοανατολικά της πόλης της Θεσσαλονίκης σε υψόμετρο 570 μέτρων επάνω στο ομώνυμο βουνό, ένα μέρος του οποίου ανήκει στο νομό Xαλκιδικής .
Πήγαμε εκεί για να επισκεφθούμε το μνημείο του Ολοκαυτώματος του Χορτιάτη και τον τόπο του μαρτυρίου. Μας υποδέχθηκαν η ομάδα των μικρών ξεναγών, που αποτελείται από μαθητές του 3ου Γυμνασίου Χορτιάτη. Η ομάδα των μαθητών ?ξεναγών του 3ου Γυμνασίου Χορτιάτη ξεναγούν μαθητές άλλων σχολείων σε διάφορα ιστορικά σημεία του χωριού και παρουσιάζουν την ιστορία του τόπου τους. Στο μνημείο του Ολοκαυτώματος μας παρουσίασαν το ιστορικό οι μαθήτριες- ξεναγοί. Με πρόσχημα μια αντάρτικη επίθεση και τον θάνατο ενός γερμανού στρατιώτη, οι Γερμανοί κατακτητές έστησαν μια επιχείρηση αντιποίνων στον Χορτιάτη. Με την αμέριστη συμπαράσταση των ελλήνων συνεργατών τους συγκέντρωσαν γυναίκες, παιδιά και γέρους στη συνέχεια τους εγκλώβισαν σε δύο κτίρια, στον φούρνο του Γκουραμάνη και στο σπίτι του Νταμπούδη. Εκεί άνοιξαν πυρ, έβαλαν φωτιά και έκαψαν ζωντανούς 149 κατοίκους. Ο απολογισμός: 149 άτομα κάηκαν ζωντανά ή εκτελέστηκαν. 51 κάτοικοι ήταν κάτω των 18 ετών. Οι 128 ήταν γυναίκες και 30 ήταν παιδιά κάτω των 10 ετών. Τι έγκλημα μπορεί να έκανε ένα βρέφος τριών μηνών; Πως μπορεί κανείς να κατανοήσει τον παραλογισμό του πολέμου.
Στη συνέχεια πήγαμε στον τόπο του μαρτυρίου, στο σημείο που ήταν η οικία Νταμπούδη. Εκεί υπάρχουν λιγοστά ερείπια από το καμένο σπίτι και έχει κτιστεί ένα εκκλησάκι ? οστεοφυλάκιο των ανθρώπων που κάηκαν εκεί ζωντανοί.
Μετά οι μαθητές ? ξεναγοί μας οδήγησαν στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Εκεί σώζονται έντυπα λειτουργικά βιβλία με ενθυμήσεις που καταγράφουν γεγονότα της περιοχής από τον 17ο αιώνα μέχρι το 1947. Εκεί μας μίλησαν για την ιστορία του Χορτιάτη, για το ρόλο του βουνού στην ύδρευση της Θεσσαλονίκης από τον Χορτιάτη, και για την παρασκευή πάγου στα παγοποιεία του βουνού. Ο Χορτιάτης πάντα ξεδιψούσε την Θεσσαλονίκη. Το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο που βρίσκεται στα δεξιά, στην είσοδο του χωριούμετέφερε νερό από τις πηγές του Χορτιάτη στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Χτίστηκε από τους Ρωμαίους τον 1ο αιώνα μ.Χ. και επισκευάστηκε από τους Βυζαντινούς και, αργότερα, από τους Τούρκους. Δίπλα στο χωριό διακρίνονται οι φάσεις της κατασκευής του. Το νερό μεταφερόταν με φυσική ροή με κανάλι που ακολουθούσε την διαδρομή Χορτιάτης-Καμάρα-Διασταύρωση Πανοράματος-Εξοχή-Ανω Πόλη. Το νερό συγκεντρωνόταν στην δεξαμενή της μονής Βλατάδων και από εκεί διανεμόταν στις βρύσες της πόλης.
Το ρωμαϊκό υδραγωγείο, όπως λεγόταν, υδροδοτούσε τη Θεσσαλονίκη με «Χορταϊθέν ύδωρ». Η μονή Χορταΐτου, που πιθανότατα έδωσε το όνομα στο βουνό, τοποθετείται στην περιοχή του Σχολείου και του γηπέδου του μπάσκετ. Εκεί θα δει κανείς υπολείμματα λιθόκτιστων τοίχων. Κιονόκρανα της μονής βρίσκονται σπαρμένα στην περιοχή.
Δίπλα στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται ο βυζαντινός ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος που αποτελεί το μοναδικό δείγμα «νησιωτικού οκταγωνικού ναού» σε ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα.
Στη συνέχεια επισκεφθήκαμε το 3ο Γυμνάσιο Χορτιάτη όπου κάναμε ένα μικρό διάλειμμα στην αυλή του και τέλος παρακολουθήσαμε στην αίθουσα Μανωλεδάκη την ταινία- ντοκιμαντέρ που δημιούργησαν οι μαθητές του 3ου Γυμνασίου Χορτιάτη για το ολοκαύτωμα.
Σήμερα, ο Χορτιάτης είναι η αγαπημένη περιοχή των Θεσσαλονικέων φυσιολατρών, περιπατητών Η ευρύτερη περιοχή καλύπτεται απο ένα δίχτυ 32 μονοπατιών.
Επιστρέψαμε στο σχολείο γεμάτοι/ες εντυπώσεις. Μάθαμε για ένα σημαντικό γεγονός που συνδέεται και με την τοπική μας ιστορία. Μάθαμε πως η αντιπολεμική διάθεση είναι μια από τις πρώτες προϋποθέσεις για μια καλύτερη ζωή.