Παράλληλα με τον 
Μια πόλη κάτω από την πόλη μας: Ανακαλύπτοντας την Ιστορία της Πυλαίας.
Σκοπός της εργασίας ήταν να επισκεφθούμε το αρχαίο πόλισμα που ανακαλύφθηκε στην Πυλαία με τις εργασίες ανασκαφής του metro , κοντά στο αμαξοστάσιο της Πυλαίας , να μιλήσουμε για την προκασσάνδρεια ιστορική περίοδο στην οποία αναφέρονται αυτά τα πολίσματα και να το φωτογραφήσουμε για να πάρουμε μέρος στη δράση «Κλικ! Προστάτευσέ το!» που διοργανώθηκε από τα γραφεία Περιβαλλοντικής Εκ/σης και Πολιτιστικών προγραμμάτων.
Η ανασκαφή στον κεντρικό τομέα της περιοχής όπου πρόκειται να κατασκευαστεί το αμαξοστάσιο του ΜΕΤΡΟ στην Πυλαία έφερε στο φως τμήμα ενός οργανωμένου προκασσάνδρειου πολίσματος που αναπτύχθηκε επάνω σε χαμηλό, φυσικό έξαρμα του εδάφους στον μυχό του Θερμαϊκού κόλπου και χρονολογείται από τις αρχές του 4ου έως τις αρχές του 3ου αι.π.Χ.
Όπως διαβάζουμε στην «Ιστορία της Θεσσαλονίκης» του Α. Βακαλοπούλου, η Θεσσαλονίκη κτίστηκε ή καλύτερα συνοικίστηκε, όπως θα δούμε παρακάτω , στα 316 π.Χ. όταν δηλαδή ο Κάσσανδρος πήρε γυναίκα την αδελφή του Μεγ. Αλεξάνδρου, την Θεσσαλονίκη. Από τότε για να την τιμήσει, έδωσε το όνομά της στη νέα πόλη. Η στηριγμένη στον Στέφανο τον Βυζάντιο, γνώμη, ότι το όνομα της πόλης δηλώνει τη νίκη του Φιλίππου Β΄εναντίον των Θεσσαλών δεν έχει καμιά επιστημονική βάση.
Προϊστορία της περιοχής της Θεσσαλονίκης και σχέση της με την αρχαία Θέρμη
Η περιοχή του μυχού του κόλπου της Θεσσαλονίκης είχε μερικά παράλια πολίσματα, που φαίνεται ότι πάντοτε είχαν κάποια εμπορική κίνηση. ?ασφαλώς η κίνηση αυτή θα γίνει ζωηρότερη μετά την καταστροφή της Ολύνθου το 348π.Χ. από τον Φίλιππο.
Σύμφωνα με παλιούς ερευνητές , η νέα πόλη του Κασσάνδρου κτίστηκε στη θέση της Αρχαίας Θέρμης, της πόλης που βρίσκεται κοντά στο χωριό Σέδες, όπως υποστήριξαν νεότεροι κυρίως ερευνητές. Την παλιότερη γνώμη ότι η Θέρμη βρισκόταν στον μυχό του Θερμαϊκού κόλπου ενισχύουν ανασκαφικά ευρήματα, που βρέθηκαν στην περιοχή της σημερινής Θεσσαλονίκης και που ανάγονται σε εποχή προγενέστερη του συνοικισμού της.
Με ποιο τρόπο ιδρύθηκε η Θεσσαλονίκη; Σύμφωνα με την παράδοση του Στράβωνα, ο Κάσσανδρος «επωνόμασε την πόλιν (Θεσσαλονίκην) από την εαυτού γυναικός Θεσσαλονίκης, Φιλίππου δε του Αμύντου θυγατρός, καθελών τα εν τη Κρουσίδι πολίσματα και τα εν τω Θερμαίω κόλπω περί εξ και είσκοσι και συνοικίσας εις εν. Των δε συνοικισθεισών ην Απολλωνία και Χαλάστρα και Θέρμα και Γαρησκός και Αίνεια και Κισσός». Ο Κάσσανδρος δηλαδή κατεδάφισε (καθελών) 26 παράλια και μεσόγεια πολίσματα του μυχού του Θερμαϊκού κόλπου και κατανάγκασε τους κατοίκους να μετοικήσουν ομαδικά στη νέα πόλη. Η πληροφορία αυτή δεν είναι ακριβής, γιατί , όταν ο Στράβων ?τρεις περίπου αιώνες μετά την ίδρυση της Θεσσαλονίκης- επισκέφθηκε την περιοχή της , βλέποντας πάμπολλα από τα πολίσματα ερειπωμένα νόμισε ότι κατεδαφίστηκαν το 316 με διαταγή του Κασσάνδρου. Δεν είχε ακριβή ιδέα του τρόπου του συνοικισμού της πόλης των κλασικών χρόνων, γιατί δεν καταστράφηκαν τα παλιά πολίσματα ούτε και έγινε ομαδικός και βίαιος συνοικισμός των κατοίκων των πολισμάτων του μυχού στη Θεσσαλονίκη, γιατί βλέπουμε ,ότι μερικά από τα πολίσματα αυτά , όπως π.χ. η Αινεία και η Χαλάστρα δεν ερημώνονται, αλλά εξακολουθούν να ακμάζουν ως τον 2ο π.Χ. αιώνα. Παρατηρήθηκε δηλαδή με τον συνοικισμό της Θεσσαλονίκης ό,τι έγινε και σε άλλους παρόμοιους και νεώτερους συνοικισμούς (Μεγαλόπολη, Νικόπολη): οι πόλεις που συνοικίστηκαν, η Αινεία η Θέρμη κλπ ως την παρακμή και την ερήμωσή τους διατήρησαν μέρος του πληθυσμού τους και κάποια πολιτική οντότητα. Σε ένα από τα πολίσματα αυτά , πιθανόν στη σίνδο, 23 χιλ. δυτικά της Θεσσαλονίκης , όπου αποκαλύφθηκαν πλούσια κτερίσματααρχαϊκών και πρώιμων κλασικών χρόνων (560/50-450/40).
Η λαμπρή γεωγραφική θέση της Θεσσαλόνίκης της επιφύλαξε μεγάλη εξέλιξη και ανάπτυξη με το πέρασμα των χρόνων. Γρήγορα προσείλκυσε και απορρρόφησε πολλούς κατοίκους των γύρω πολισμάτων. Έτσι πολλά απ΄αυτά απονεκρώθηκαν βαθμιαία και ερημώθηκαν. Από τότε επίσης πρέπει να παραδεχθούμε ότι το κέντρο του βάρους του μακεδονικού εμπορίου μετατοπίζεται από τον λαιμό της χερσονήσου της Παλλήνης (Κασσάνδρας), όπου άλλοτε συημερούσαν η Όλυνθος, η Ποτείδαι και αργότερα η Κασσανδρεία, στον μυχό του Θερμαϊκού.
